Vr 31 mrt.: Herdenking 80 jaar het Vergeten Bombardement – Park 1943

Rotterdam staat op vrijdag 31 maart stil bij het Vergeten Bombardement op Rotterdam-West. Op die dag is het precies 80 jaar geleden dat Amerikaanse bommen een groot deel van de wijken Bospolder en Tussendijken verwoestten. Ruim 450 mensen kwamen daarbij om het leven, 16.500 mensen raakten dakloos.

De herdenking begint om 13.00 uur in Park 1943. Onder anderen de voorzitter van de Parkraad, burgemeester Ahmed Aboutaleb en Lena van Schie, die als meisje het bombardement beleefde, zullen spreken. Daarnaast is er een gedicht van wijkbewoner Juan Heinsohn Huala, er is muziek en een audiovoorstelling met verhalen van ooggetuigen en nabestaanden, vijf jaar geleden vastgelegd en samengesteld door Verhalenhuis Belvédère. Om 13.30 uur, het tijdstip dat de bommen vielen, is er een minuut stilte, waarna er kransen en bloemen gelegd worden bij het monument van Mathieu Ficheroux dat in 1993 werd onthuld. Na afloop is er gelegenheid tot napraten. Om 14.45 uur is er in de bibliotheek Delfshaven in Pier 80 aan het Visserijplein een publieksgesprek over het Vergeten Bombardement en over de toekomst van de herdenking. Vooraf en na afloop is bovendien een tentoonstelling over het bombardement te bezoeken in de bibliotheek.

80 jaar Het Vergeten Bombardement – de herdenking van 31 maart 2023, locatie Park 1943

 

12:00 uur: Ontvangst in Bibliotheek Delfshaven / Pier 80

13:00 uur: Muziek van Waldin Roes (sopraan), Marco Kalkman (klavecimbel) en Helena Sokolova (viool)

-Openingswoord ceremoniemeester Nicole van Dijk, directeur van stichting Wijkcollectie

-Toespraak Angela Renfurm, voorzitter Parkraad 1943

-Persoonlijk verhaal van ooggetuige en wijkbewoner Lena van Noorloos – van Schie

-Toespraak Rini Vermeulen – Vermaat, namens de Wijkraad Bospolder-Spangen-TussendijkenMuziek

-Gedicht van wijkbewoner Juan Heinsohn Huala

13.30 uur: 1 minuut stilte

-Gelegenheid tot bloemlegging

-Toespraak burgemeester Ahmed Aboutaleb

13:45 uur: Audiovoorstelling met verhalen van overlevenden en nabestaanden, samengesteld door Verhalenhuis Belvédère

14:00 uur: Einde plechtigheid en gelegenheid tot napraten in Bibliotheek Delfshaven /Pier 80

14.45 uur: Publieksgesprek over de toekomst en betekenis van het Vergeten Bombardement,

o.l.v. Liesbeth Levy (filosoof, directeur Kenniscentrum Cultuureducatie) met. Jaap de Jong (nabestaande), Ferrie Weeda, (historicus, schrijver en stadsgids), Rob Noordhoek (publiekshistoricus en conservator Museum Rotterdam), Susan Hogervorst (historicus en wijkbewoner)

 

In de oorlogsjaren vonden geregeld geallieerde bombardementen op de Rotterdamse havens waar Duits oorlogsmaterieel werd gemaakt en gerepareerd. Eerst waren het vooral Britse bommenwerpers die ’s nachts missies uitvoerden, later waren het de Amerikanen die overdag vlogen. Vaak ging het ook mis. In Rotterdam zijn uiteindelijk meer slachtoffers gevallen door geallieerde bombardementen dan door het Duitse bombardement van 14 mei 1940. Vooral het bombardement van 31 maart 1943 blijkt voor bewoners fataal te zijn.

Op woensdag 31 maart 1943 staat eigenlijk geen missie gepland. Het zou zwaarbewolkt zijn, maar rond middernacht voorspellen meteorologen beter weer. In de ochtend stijgen 102 vliegtuigen op met elk zes duizendponders aan boord. Het doel is scheepswerf Wilton-Fijenoord in Schiedam. Door de bewolking botsen twee vliegtuigen tegen elkaar op. Vijftien bemanningsleden laten daarbij het leven. Zes toestellen haken onderweg af wegens technische problemen. Een Duitse jager weet ook nog een vliegtuig te raken, waarna het crasht in Essex met een dode tot gevolg.

Om 13.20 uur naderen de overigen Amerikaanse bommenwerpers Rotterdam. In de stad klinkt het luchtalarm. Vanwege de vele wolken keren twee leidende formaties bommenwerpers terug naar Engeland. 33 toestellen vliegen wel door. De leidende bemanningen zien gaten in het wolkendek en daarmee kansen de missie volbrengen. Rond 13.25 uur denkt de 24-jarige leidende bommenrichter Bruce Gardner Wilton in het vizier te hebben. In werkelijkheid staat zijn vizier gericht op de pier tussen de Keilehaven en de Lekhaven, zo’n vier kilometer verder oostwaarts. Wat hij ook niet weet en kan weten: in lagere luchtlagen is de windkracht stormachtig. Tegen 13.30 uur laat Gardner zijn zes duizendponders vallen, gevolgd door 90 andere bommen uit zijn formatie. De meeste bommen komen terecht in het dichtbevolkte Bospolder en Tussendijken. Onder meer de groentewinkel van Kraaijeveld waar veel mensen een schuilplaats hebben gezocht, krijgt een voltreffer, zo ook de praktijk van dokter Vader aan de Schiedamseweg waar veel patiënten zitten. Na het bombardement ontstaat een vuurzee, aangewakkerd door de wind en de kolenkachels die branden in de huizen.

Dit bombardement van 1943 ging de geschiedenis in als het Vergeten Bombardement. Het waren immers de Amerikanen en niet de Duitsers die dit leed hadden veroorzaakt. Bovendien moest er weer opgebouwd worden, ook na de oorlog.

Begin jaren 90 kwam het idee om een monument op te richten in Park 1943. Mede dankzij donaties van particulieren en fondsen kon de toenmalige premier Lubbers op 31 maart 1993 het monument onthullen. Dat gebeurde onder enorme belangstelling en met grote emoties. Ruim 2000 mensen kwamen toen bijeen en in aanloop naar de onthulling kreeg de werkgroep die het organiseerde honderden reacties met verhalen van ooggetuigen en nabestaanden, die dit bombardement nooit zijn vergeten. Eindelijk konden ze hun verhaal kwijt.